محصولات و خدمات مالی و بانکی سرزمین هوشمند پاد
سرزمین هوشمند پاد، همچون لایههای مختلف کره زمین، از یک معماری چند لایه برخوردار است. هسته مرکزی این سرزمین از چهار بستر اصلی تشکیل شده است که عبارتند از: بستر خدمات مالیوبانکی، بستر خدمات امنیتی، بستر خدمات ارتباطاتی و بستر خدمات اجتماعی.
خدمات توسعه یافته در هسته مرکزی در کل سرزمین هوشمند پاد قابل استفاده بوده و کسبوکارهای متصل به پاد نیز حسب نیاز خود میتوانند از آنها بهرهمند شوند.
درختواره خدمات مالیوبانکی توسعه یافته در هسته مرکزی پاد در پشتجلد شماره دوم پادنامه به چاپ رسیده است و شرح کوتاهی از آنها در این بخش تقدیم حضور علاقمندان میشود.
۰۱
حساب دیجیتال اشخاص
حساب دیجیتال، یک حساب بانکی مانند حسابهای رایج بانکها است که تمام فرآیندهای آن، از افتتاح حساب گرفته تا انواع عملیات بانکی، به صورت غیرحضوری انجام میشود.
بستر کیف پول
«بستر کیف پول» فهرست کاملی از خدمات تحت وب را ارائه میدهد که امکان پیاده سازی کیف پولی کامل و مستقل تحت قوانین بانک مرکزی را برای مشتریان کسبوکارهای دیجیتالی فراهم میآورد.
کیف پول و سپرده دیجیتال
حساب دیجیتال در دو قالب «کیف پول» یا «سپرده دیجیتال» قابل عرضه است که در این بخش خدمات مربوط به مدیریت این دو قالب ارائه میشود.
سطوح کاربری
شهروندان سرزمین هوشمند پاد را بر اساس سطح احراز هویتشان به پنج سطح مختلف تقسیم میکنند. هر سطح از سقف مالی خاص خود برای نگهداشت موجودی و یا انتقال وجه برخوردار است. (در شماره پیشین پادنامه، سطوح کاربری را به تفصیل معرفی کردیم.)
حساب اشیا
در این بخش برای هر موجودیتی که امکان داشتن سپرده مستقل ندارد، شامل افراد (مانند کودکان زیر سن قانونی) و یا اشیا، میتوان «حساب اشیا» تعریف کرد.
مغایرتگیری
خدمات مربوط به مقایسه و مغایرتگیری حسابداری در سمت حسابهای دیجیتال پادی با حسابداری بانک پاسارگاد در این بخش ارائه میشوند.
سوئیچ کیف پول
اتصال کیفپول پادی به سوئیچ کیفپول بانک مرکزی را فراهم کرده که پس از فعال شدن این سوئیچ در بانک مرکزی، امکان انتقال وجه بین کیفهای پولی معتبر در نظام بانکی کشور ایجاد میشود.
کیف پول الکترونیک
کیف پول الکترونیکی (کیپا) به خدمتی آنلاین گفته میشود که توسط مؤسسه اعتباری ارائه شده و به شخص یا کسبوکار امکان دسترسی به وجه خود و انجام تراکنش الکترونیکی را میدهد.
کیف پول وابستگی مستقیم به حساب بانکی و نیاز به ثبت در سامانههای حسابداری بانکی را ندارد. بنابراین کیف پول پاد بر بستر «سرزمین هوشمند پاد» پردازش شده و نیازمند اتصال به زیرساخت شبکه بانکی نیست (اصطلاحا پردازش برونخطی) و به همین دلیل سرعت پردازش آن بالا است.
مهمترین هدف کیف پول امکان انجام پرداختهای خرد به صورت سریع و حذف مشکلات در دسترس نبودن پول خرد است. این ابزار بهترین جایگزین برای پول خرد محسوب میشود.
حساب اشیا
حساب اشیا در واقع کیف پولی متصل به یک سپرده دیجیتالی است. صاحب سپرده مادر به عنوان «مالک شی» مسئولیت حقوقی «حساب اشیا» متصل به خود را بر عهده دارد.
این نوع حساب در اینترنت اشیا کاربرد فراوان دارد بطوریکه هر شیای میتواند یک کیف پول و یا حساب دیجیتال داشته باشد (مانند یخچالی که در صورت خالی شدن یک محصول خاص، اتوماتیک آن را ثبت سفارش کرده هزینه آن را پرداخت میکند).
همچنین افرادی که نمیتوانند خدمات بانکی بگیرند مانند کودکان، با حساب اشیا میتوانند از این خدمات بهرهمند شوند.
حساب دیجیتال، سپرده دیجیتال و کیف پول
حساب دیجیتال یک حساب بانکی است که فرآیندهای آن به صورت غیرحضوری قابل انجام است.
هر حسابدیجیتال در دو قالب کیفپول و یا سپردهدیجیتال میتواند خدمات مالیوبانکی ارائه دهد. کیفپول برای سطوح کاربری یک تا سه و سپرده دیجیتال برای سطوح چهار و پنج است. سپرده خدمات بیشتری را شامل میشود و بر خلاف کیفپول، یک حساب بانکی خاص خود را دارد.
۰۲
حساب دیجیتال تجاری
مانند «حساب دیجیتال شخصی» است که از سقف مالی بالاتر و امکانات بیشتر متناسب برای کسبوکارها برخوردار است.
حساب تجاری
راهکارهای مرتبط با حسابهای تجاری در این بخش توسعه پیدا میکنند.
حسابها و پایانههای فروش
امکان اتصال یک کسبوکار به ترمینالهای مختلف پرداخت (شاپرکی یا شتابی) را فراهم میکنند.
دسترسیها
انواع دسترسیهای مالی (مانند تعیین سقف تراکنش) و غیرمالی (امکان مدیریت و صدور کارت) را در اختیار کسبوکارها قرار میدهد.
مدیریت چند امضایی
برای کسبهایی با بیش از یک امضا، امکان تعریف صاحبان امضا با شرایط منعطف را فراهم میآورد. (مثلا چه کسی، تا چه مبلغی، با تایید چه کسانی و با چه ترتیبی امکان برداشت وجه دارند)
شعبهها و کسبوکارهای وابسته
امکان ایجاد حسابهای زیرمجموعه و متصل به حساب اصلی کسبوکار را فراهم میکند. حسابهای متصل میتوانند شعبهای از حساب اصلی (یعنی از نظر حقوقی تمام مسئولیت و مدیریت حساب متصل در اختیار صاحب حساب مادر باشد) و یا بعنوان کسب وابسته (یعنی حساب متصل از لحاظ حقوقی مستقل است اما امور فنی آن بر بستر حساب مادر پیش رود) باشند.
۰۳
بستر تسهیلات
خدمات «بستر تسهیلات» امکان جذب سرمایه و تامین مالی در قالب اعتبار یا تسهیلات را برای کسبوکارها فراهم میآورد. این بستر سرمایهگذار (تسهیلاتدهنده) را به کسب (تسهیلاتگیرنده) وصل کرده و امکان مصرف سرمایه (تسهیلات یا اعتبار) جذب شده را نزد پذیرندهای خاص فراهم میآورد.
اعتبارات و بدهیها
خدمات این بخش امکان تعریف سقف اعتبارِ مشتری را برای کسبوکارها فراهم میکند. مشتری میتواند تا سقف اعتبار خود بدهکار کسب شده و هزینه خدمات مصرفی را به صورت پسپرداخت و در بازه زمانی منظم تسویه مینماید.
فروش اقساطی
امکان دریافت وجه خرید به صورت اقساطی را فراهم میکند. در این حالت فروشنده خود هم تسهیلات دهنده و هم پذیرنده است و میتواند ریسک فروش قسطی را خودش و یا دیگری (ضامن) بر عهده بگیرد.
تسهیلات بانکی
تســــهیلاتی است که توســــط بانک در قـــالب قرضالحســنه و یا مرابحه (عقود اســـلامی) اعطا میشود.
کارت اعتباری
«کارت اعتباری» نوعی اعتبار است که فقط برای خرید توسط بانک اعطا شده و از کارمزد اولیه و سود بالایی برخوردار است.
مسدودی
خدمات مربوط به مسدودی در این بخش توسعه پیدا میکند. یک مبلغ میتواند بر اساس اعلام مقامات قضایی مانند پلیس فتا و یا بر اساس نیاز یک کسبوکار مسدود شود. مانند زمانی که مبلغی از حساب دیجیتال مشتری در جیب خاصی مسدود شده و فقط در همان کسبوکار خاص قابل استفاده است.
تسهیلات بانکی و غیربانکی
در سرزمین هوشمند پاد، تسهیلات میتواند به صورت بانکی و یا غیربانکی تعریف شده باشد. تسهیلات غیربانکی یعنی الزاما به بانک مرکزی معرفی نشده و بر بستر پاد قابل ارائه است. از همینرو امکان تعریف شرایط منعطفتری برای ضمانت و بازپرداخت تسهیلات وجود دارد. تسهیلات بانکی باید در قالب یکی از عقود اسلامی باشد.
فرق تسهیلات و اعتبار
تسهیلات، یک وجه واقعی است که بر اساس سند مالی ثبت شدهای اعطا شده و باید سر موعد مقرر بازگشت داده شود.
اعتبار، یک مجوز است که طبق آن فرد میتواند بدهکار شود. بنابراین پول و وجه واقعی اختصاص داده نمیشود، سند مالی ندارد و زمان و روش خاصی برای بازپرداخت بدهی وجود ندارد و توافقی است.
به بیان دیگر داشتن کارت اعتباری به معنی دسترسی به منابع مالی بیشتر برای مشتریان است. یعنی علاوه بر آن چیزی که در حساب بانکی آنها موجود است، میتوانند هزینه کنند و وجه آن را مطابق قرارداد بعدا پرداخت کنند.
حساب دیجیتال و جیب کسبوکاری
حساب دیجیتال توسط خود مشتری ایجاد شده و هر مشتری فقط یک حساب میتواند داشته باشد. برخلاف آن جیب، توسط یک کسبوکار ایجاد شده و هر کسبی میتواند بینهایت جیب برای فعالیتهای مختلف خود ایجاد کرده و هر مشتری نیز میتواند جیبهای مختلفی داشته باشد. مبلغ موجود در هر جیب مسدود شده و تنها برای یک منظور و در یک کسبوکار خاص قابل استفاده است.
۰۴
خدمات پرداخت
خدمات مالیوبانکی است که جهت تسهیل عملیات خرید و فروش برای کسبوکارها طراحی شدهاند.
برداشت مستقیم
راهکارهای این بخش، امکان برداشت از یک حساب و واریز به حساب دیگری را بدون دخالت صاحبان حساب فراهم میآورند. که خود دو حالت دارد. یا مالک هر دو حساب یکی است (برداشت مستقیم کاربر) یا مالک حساب مبدا با حساب مقصد فرق دارد (مجوز برداشت تجاری)
– برداشت مستقیم کاربر : با این خدمت یک کاربر (مشتری حقیقی یا حقوقی) میتواند برای حساب دیجیتال خود یک حساب پشتیبان تعریف کند تا زمانیکه حساب دیجیتال اصلی خالی شد، وجه مورد نظر مستقیماً از حساب بانکی پشتیبان برداشت و به حساب دیجیتالی کاربر واریز شود.
– مجوز برداشت تجاری: برداشت مستقیم به کاربران حقوقی این امکان را میدهد که بطور مستقیم از حسابهای دیجیتال سایر کاربران (چه حقیقی یا حقوقی) و با تایید آنها، برداشت وجه کنند.
طرح اشتراک
برای کسبوکارهایی با مدل فروش اشتراک کاربرد دارد و خود سه دسته است:
– طرح اشتراک نقدی: مشتری نقدا مبلغ طرح را پرداخت کرده و بعد از آن طبق شرایط طرح و در مدت مشخص شده، از خدمات کسبو کار استفاده میکند.
طرح اشتراک مسدودی: مبلغی در حساب مشتری مسدود شده و به ازای خدمات دریافتی از مبلغ مسدود شده کسر و به حساب کسبوکار واریز میشود.
– طرح اشتراک پسپرداخت: مشتری بهازای مصرف خدمات، بدهکار کسبوکار شده و در موعد مقرر بازپرداخت میکند. مانند صورتحساب برق
فروش و تسهیم، پرداخت و بازگشت وجه
– خدمات فروش و تسهیم: انواع خدمات برای بهبود فرآیند فروش در این بخش ارائه میشوند:
۱. خریدار میتواند مبلغ خرید را به روشهای مختلف تسهیم کند.
۲. کسبوکار میتواند مبلغ دریافتی را با ذینفعان مختلف تسهیم کرده و تنها سهم خود از فروش را به حسابش واریز نماید.
۳. اگر مبلغ فروش یکجا پرداخت شده و به حساب فروشنده میرود، انواع امکانات مختلف بر اساس نیاز کسبوکار روی فاکتور صادره اعمال میشود.
– خدمات پرداخت: کانالهای مختلف برای پرداخت وجه خرید خدمت-محصول برای خریدار در این بخش تعریف میشوند. برخی از این موارد عبارتند از پرداخت از طریق: درگاه پرداخت اینترنتی پوز پیامک اپلیکیشن قبوض شتابی واریز شناسه دار
– بازپرداخت
زمانی است که عملیات فروش، کنسل شده و پرداختهای انجام شده توسط خریدار، از حساب فروشنده به خریدار عودت داده میشود.
زیرساخت باشگاه مشتریان
بستری است برای ایجاد یک گروه گسترده از فروشندگان و خریداران مورد نظر، به شکلی که تمام خریدهای مشتریان توسط باشگاه قابل رصد بوده و بر اساس آن امتیاز، تخفیف و یا فاکتور خاص اختصاص داده میشود.
قبوض پرداختی
امکان پرداخت تمام قبوض مانند آب و برق را به صورت گروهی (مانند پرداخت هم زمان صد قبض توسط یک سازمان) و یا فردی را فراهم میکند.
تفویض اعتبار
با این خدمت، هر کاربری میتواند به کاربری دیگر اعتبار خرید اهدا کند. بدین ترتیب کاربر دریافت کننده اعتبار میتواند در صورت خالی شدن حسابدیجیتال خودش با محدودیتهای تعریف شده توسط کاربر اعطا کننده (مانند سقف اعتبار، تعداد دفعات، زمان یا مکان خاص مصرف و …) از اعتبار دریافتی بهره ببرد.
۰۵
خدمات شبا و کارت بانکی
خدمات مربوط به شبای حسابها و کارتهای بانکی در این بخش توسعه مییابند.
خدمات کارت نقدی
صدور کارتهای پادی متصل به شبکه بانکی برای سپردههای دیجیتالی در این بخش انجام میشود.
بن کارت
شبیه کارت نقدی با محدودیتهای بیشتر (مانند سقف برداشت ۵ میلیون تومانی، بدون امکان کارتبهکارت و…) است و مثلا برای بنکارت کودکان و یا تنخواه سازمان به برخی از کارمندان خاص کاربرد دارد.
سامانه پل
اگر قبلا فقط از طریق ساتنا و پایا برای مبالغ بیشتر امکان انتقال وجه بود، اکنون با استفاده از این خدمت انتقال وجه به صورت آنی تا سقف ۱۵ میلیون تومان فراهم شده است.
واریز به شبای پادی
امکان دریافت شبا برای هر حساب دیجیتال پاد را فراهم کرده که پس از آن واریز از طریق ساتنا و پایا را ممکن میسازد.
واریز شناسهدار
امکان ایجاد شناسه برای حسابی خاص را فراهم میآورد که بعنوان کانالی برای پرداخت وجه از آن استفاده شود. مثلا کسبوکاری میتواند شناسه خود را در فاکتور آورده و مشتریانِ بدون رمز دوم، مبلغ فاکتور را مشابه پرداخت قبوض واریز نمایند.
پروفایلینگ
هر کاربر میتواند با ایجاد پروفایل خود در شبکه بانکی، منابع مختلفی را به حساب پادی خود متصل کرده و به آنها ترتیبی خاص بدهد. سپس هنگام برداشت، به ترتیب اعلام شده وجه مورد نظر از منابع مختلف برداشت میشود.