سازمان امور مالیاتی کشور یکی از سازمانهایی است که زیر نظر وزارت امور اقتصادی و دارایی فعالیت کرده و وظیفه تحول سیستم مالیاتی ایران را بر عهده دارد. این سازمان که از سال ۱۳۸۱ کار خود را آغاز کرده، به صورت متمرکز روی بهبود کارایی نظام مالیاتی کشور و دریافت مالیات از واحدهای مشمول متمرکز است. سازمان امور مالیاتی در حوزههای گوناگون از جمله مالیات بر درآمد و مالیات ارزش افزوده با بانکها ارتباطی تنگاتنگ دارد. اما یکی از حوزههای پرتلاطم که طی سالهای اخیر محل همکاری بانکها و سازمان امور مالیاتی بوده، حوزه مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی است.
دفتر مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی
این دفتر به عنوان زیرمجموعه سازمان امور مالیاتی، برای اجرای قوانین مبارزه با پولشویی و مبارزه با فرار مالیاتی در اقتصاد کشور تشکیل شده است. این دفتر ضمن اجرای قوانین پولشویی مصوب، با ارائه الگو برای اعمال در برنامههای تشخیص تخلف و نظارت بر نحوه اجرای این برنامهها، نقش مهمی در فرایندهای تشخیص پولشویی بانکها و موسسههای مالیاتی دارد.
با پیشرفت فناوری و رشد استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در فرایندهای تشخیص کلاهبرداری و فرار مالیاتی، دفتر مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی به طور مداوم استانداردهای خود در خصوص سیستمهای تشخیص تخلف را بهروزرسانی کرده و به اطلاع بانکها میرساند.
تعمیق ارتباط بین بانکها و سازمان امور مالیاتی کشور با رگتک
بانکها و موسسههای مالی ملزم به استفاده از سامانهها و سرویسهای مبارزه با پولشوییاند. برای مثال بانک پاسارگاد با طراحی و پیادهسازی سامانه مبارزه با پولشویی (AML) به صورت هوشمند به کشف تخلف در این زمینه میپردازد. اما در فضای دیجیتال روشهای تخلف همواره در حال تغییراند و به تبع آن، روشهای مبارزه با تخلف نیز باید به طور مداوم به روزرسانی شوند. دفتر مبارزه با فرار مالیاتی و پولشویی به صورت فعال و پویا قوانین و راهکارهای خود را به روز میکند و در چنین شرایطی باید ارتباطی مداوم بین بانکها و موسسههای مالی و سازمان امور مالیاتی برقرار باشد. رگتک برای پاسخ به این نیاز وجود آمده است.
رگتک چیست؟
رگتک حوزهای از فینتک است که به حل چالشهای ناشی از پیشرفت فناوری و اتوماسیون فرایندهای مالی پرداخته و بین ایجاد ارتباط مداوم بین نهادهای تنظیمگر و ناظر در یک سو و بانکها و موسسههای مالی در سوی دیگر، به کشف و جلوگیری از تخلفات بستر مجازی مانند پولشویی، فرار مالیاتی و حملات سایبری میپردازد. سرویسهای رگتک با استفاده از یادگیری ماشین و بیگ دیتا به صورت موثر به انطباق فرایندهای نظارتی و مالی بانکها با دستورالعملها و قوانین مصوب نهادهای ناظر میپردازند. به این ترتیب بخش حقوقی بانکها با استفاده از رگتک ضمن کاهش حجم شکایات، از بروز تخلف نیز جلوگیری میکند.
شرکتها و استارتاپهای رگتک به طور معمول از فناوریهای محاسبات ابری برای بررسی و تحلیل حجم بزرگ دادههای تبادلشده بر بستر بانکها و موسسههای مالی استفاده میکنند. سرویسهای رگتک با بررسی این دادهها و تشخیص الگوهای گوناگون از وقوع کلاهبرداری، فرار مالیاتی، پولشویی و سایر تخلفات مالی جلوگیری کرده و با تشخیص به موقع، از متضرر شدن مشتریان بانکها پیشگیری میکنند.
رگتک در کشور ما باید از یک سو با سازمان امور مالیاتی و در سوی دیگر با بانکها و موسسههای مالیاتی به طور مداوم در ارتباط باشد. با رگتک بهروزرسانیها در قوانین و دستورالعملها به صورت لحظهای بر بستر بانکها اجرا میشوند و احتمال بروز اختلاف بین بانک و نهاد تنظیمگر نیز کاهش پیدا میکند.
رگتک در ایران
در کشور ما نیز طی سالهای اخیر رگتک و شرکتهای فعال در این زمینه مورد توجه قرار گرفتهاند. بانکها فعالانه به دنبال شرکتهاییاند که با بهرهگیری از فناوریهای نوین، سیستمهای تطابق مالی و کشف تخلف هوشمند و کارآمد ساخته باشند. هر چند کشور هنوز در این زمینه به بلوغ نرسیده و نسبت به سایر کشورهای پیشرفته دنیا کمی عقبتر است، اما طولی نخواهد کشید که رگتک در ایران نیز به کانون توجهها تبدیل شده و در کنار سایر فینتکها، به رشد و توسعه اقتصادی کمک کند.